Hậu vệ cánh ngày càng trở nên quan trọng đặc biệt đối với lối đá pressing như ngày nay. Họ không chỉ đơn giản làm nhiệm vụ phòng ngự mà còn tham gia vào các đợt tấn công. Vậy, tại sao hậu vệ cánh lại quan trọng như một tiền đạo? Câu trả lời chi tiết sẽ được bật mí ngay trong bài viết dưới đây của Xoilac TV, bạn nhớ tham khảo.
Sự thay đổi tư duy chiến thuật trong bóng đá hiện đại
Lý do đầu tiên đó là sự thay đổi về tư duy chiến thuật trong bóng đá hiện đại. Ngày nay, bóng đá không còn phân chia rạch ròi giữa nhiệm vụ phòng ngự và tấn công. Trước đây, hậu vệ cánh chỉ thực hiện nhiệm vụ kèm người, ngăn chặn các đường tạt bóng từ biên. Nhưng từ những năm 1990, vai trò của họ bắt đầu thay đổi mạnh mẽ.
Hậu vệ cánh hiện đại được yêu cầu tham gia tấn công nhiều hơn, thậm chí trở thành nhân tố chủ chốt trong việc ghi bàn. Sự xuất hiện của Carlos, Cafu, Dani Alves, Marcelo và sau này là Robertson, Cancelo, Davies đã chứng minh rằng hậu vệ cánh không chỉ phòng ngự mà còn đóng góp nhiều trong tấn công. Họ có số pha kiến tạo, số lần tham gia dứt điểm và ghi bàn không thua kém tiền đạo cánh.
Vai trò của hậu vệ cánh thay đổi trong tư duy chiến thuật
Hậu vệ cánh tham gia tấn công nhiều như tiền đạo
Hậu vệ cánh quan trọng như tiền đạo bởi họ tham gia tấn công nhiều như tiền đạo. Nếu nhìn vào cách các đội bóng lớn triển khai thế trận, ta sẽ thấy hậu vệ cánh gần như là một phần của hàng công.
Điều này một phần xuất phát từ việc nhiều đội bóng dùng sơ đồ 4-3-3 hoặc 3-4-3. Khi đó, các hậu vệ cánh (wing-back) được dâng lên cao, họ biến thành tiền đạo cánh trong trường đội thực hiện tấn công. Họ liên tục thực hiện các pha:
- Chồng biên: Khi tiền vệ cánh dạt vào trung lộ, hậu vệ cánh lập tức dâng cao, chạy chồng ra biên, nhận bóng và tạt hoặc căng ngang.
- Cắt ngang tạo tình huống nguy hiểm: Các pha căng ngang cắt mặt khung thành thường rất khó phòng ngự và dễ chuyển hoá thành bàn thắng.
- Tạt bóng và kiến tạo: Họ trở thành cầu nối chuyền bóng bổng chính cho tiền đạo cắm. Ví dụ: Liverpool mùa 2019-2020 vô địch Premier League với Robertson và Alexander-Arnold có tổng cộng hơn 20 pha kiến tạo, ngang ngửa với những tiền đạo kiến thiết khác.
- Ghi bàn trực tiếp: Hậu vệ cánh hiện đại thường có kỹ thuật sút tốt và ghi bàn trực tiếp vào lưới. Cancelo, Davies hay Theo Hernandez đều từng ghi bàn khi xâm nhập vòng cấm như một tiền đạo thực thụ.
Hậu vệ cánh thực hiện nhiệm vụ của một tiền đạo
Hậu vệ cánh tạo lợi thế quân số khi tấn công
Bên cạnh thực hiện nhiệm vụ tấn công, hậu vệ cánh còn có giá trị về mặt chiến thuật. Họ chính là người tạo ra lợi thế quân số (overload) quan trọng ở hai bên cánh. Khi hậu vệ cánh dâng lên, đội bóng sẽ có thêm tiền vệ cánh + hậu vệ cánh + tiền vệ trung tâm lệch biên tham gia tấn công.
Khi đó 3 người đối đầu 2 hậu vệ đối phương tạo lợi thế về quân số. Điều này khiến cho hàng thủ bị kéo giãn, lộ khoảng trống giữa trung vệ và hậu vệ biên. Như vậy, tiền đạo cắm hoặc tiền vệ tấn công có không gian di chuyển, đón bóng, dứt điểm dễ dàng hơn.
Trong thực tiễn nhiều đội bóng đá vận dụng điều này khá thành công. Đặc biệt phải kể đến Man City dưới thời Pep Guardiola thường sử dụng Cancelo hoặc Walker dâng cao, kết hợp với Mahrez hoặc Foden tạo tam giác phối hợp, mở ra cơ hội xuyên thủng hàng thủ dày đặc.
Hậu vệ cánh trở thành điểm khởi đầu của mọi đợt tấn công
Không chỉ hỗ trợ tấn công trực tiếp, hậu vệ cánh còn trở thành người khởi phát các đợt tấn công, đặc biệt khi đội bóng bị pressing. Khi trung vệ bị áp sát, bóng sẽ được chuyển sang biên cho hậu vệ cánh – nơi ít người hơn trung lộ. Lúc này, họ phải:
- Nhận bóng và quan sát nhanh để thoát pressing.
- Rê bóng hoặc chuyển lên tuyến trên để phá vỡ lớp pressing đầu tiên.
- Phối hợp nhỏ với tiền vệ và tiền đạo cánh nhằm giữ bóng và tiến lên để tấn công.
Ngoài ra, những hậu vệ cánh giỏi như Cancelo, Arnold còn thực hiện các đường chuyền dài vượt tuyến, phát động tấn công nhanh như một tiền vệ kiến thiết lùi sâu. Đây là kỹ năng đặc biệt, giúp đội có thể dễ dàng chuyển trạng thái từ phòng ngự sang tấn công chỉ trong vài giây.
Các đợt tấn công bắt đầu từ hậu vệ cánh
Hậu vệ cánh tạo nên một lối chơi toàn diện
Một lý do khác khiến hậu vệ cánh quan trọng như tiền đạo là vì họ trở thành một vị trí linh hoạt, đa di năng với nhiều nhiệm vụ. Họ không chỉ đảm nhiệm phòng ngự mà còn góp phần lớn vào xây dựng lối chơi và tổ chức tấn công. Vai trò của họ toàn diện ở các khía cạnh:
Phòng ngự vững chắc
Trước tiên, hậu vệ cánh vẫn phải hoàn thành nhiệm vụ cơ bản là phòng ngự. Họ cần kèm chặt tiền đạo cánh đối phương, chặn các đường tạt bóng, lùi về bọc lót cho trung vệ khi bị phản công hoặc khi đối phương đảo cánh nhanh. Các đội bóng như Atletico Madrid hay Chelsea khi đá phòng ngự phản công luôn yêu cầu hậu vệ cánh phòng ngự cực kỳ chắc chắn, cản phá và tranh chấp tay đôi tốt.
Tấn công mạnh mẽ
Không chỉ phòng ngự, hậu vệ cánh còn là người hỗ trợ tấn công quan trọng. Trong thế trận dồn ép, hậu vệ cánh dâng cao, thực hiện các pha chồng biên, tạt bóng hoặc căng ngang vào khu vực 5m50, nơi các tiền đạo sẵn sàng dứt điểm. Robertson và Alexander-Arnold của Liverpool từng là bộ đôi hậu vệ cánh có số kiến tạo cao nhất giải Ngoại hạng Anh, thể hiện tầm ảnh hưởng của họ trong khâu tấn công.
Chuyển trạng thái linh hoạt
Trong bóng đá hiện đại, hậu vệ cánh phải có thể lực dồi dào, tốc độ tốt để vừa tham gia tấn công, vừa kịp lùi về phòng ngự khi đội mất bóng. Họ dễ dàng chuyển đổi trạng thái thi đấu phù hợp chiến thuật của toàn đội. Họ giống như một tiền vệ box-to-box, hoạt động toàn sân, di chuyển lên xuống không ngừng nghỉ trong suốt 90 phút.
Điều tiết nhịp độ trận đấu
Nhiều hậu vệ cánh có kỹ thuật tốt có thể giữ bóng, giảm nhịp khi cần thiết hoặc thực hiện những đường chuyền ngang sân mở hướng tấn công mới. Điển hình như Cancelo, Davies hay Hakimi thường làm rất tốt nhiệm vụ này, giữ cho lối chơi của đội mạch lạc và khó đoán.
Hậu vệ cánh sở hữu một lối chơi rất toàn diện
Hậu vệ cánh quyết định lối chơi và chiến thuật
Không chỉ tham gia nhiều vị trí quan trọng, hậu vệ cánh còn quyết định cách đội bóng vận hành lối chơi. Điều này thể hiện rõ qua các đội bóng lớn như:
Man City – Hậu vệ cánh bó vào trung lộ
- Pep Guardiola sử dụng Cancelo hoặc Walker bó vào đá như tiền vệ ảo.
Họ di chuyển vào giữa sân, phối hợp với Rodri hoặc Stones, tạo sơ đồ 3-2-5 khi tấn công. - Cách bố trí này giúp Man City luôn kiểm soát tuyến giữa, dễ dàng vây ép đối thủ và tránh bị phản công khi mất bóng.
Bayern Munich – Hậu vệ cánh như tiền đạo
- Davies và Mazraoui thường xuyên dâng rất cao, tạo thành hàng công 5 người khi tấn công.
- Sử dụng hậu vệ cánh như tiền đạo giups Bayern luôn có đủ quân số gây sức ép, đồng thời kéo giãn hàng thủ đối phương, mở ra khoảng trống cho Kane, Musiala hoặc Sane dứt điểm.
Hậu vệ cánh có thể làm thay đổi cả chiến thuật của toàn đội
Như vậy bài viết đã giải thích giúp bạn tại sao hậu vệ cánh lại quan trọng như một tiền đạo. Trong các trận đấu, họ không chỉ đảm nhiệm vai trò phòng ngự mà còn tham gia tấn công giúp đội bóng ghi bàn. Để không bỏ sót những thông tin quan trọng về môn thể thao vua, mời bạn theo dõi website này.
